ÖSS SINAF SİSTEMİ
ÖSS Hakkında
Sınava yaklaşık bir milyon beş yüz bin civarında adayın katıldığı öğrenci seçme sınavı, ülkemizin en önemli seçme sınavıdır. Bu sınav sonrasında pek çok genç geleceğini seçmekte, yeni bir hayata gözlerini açmaktadır. Peki, bir öğrencinin eğitim hayatında bu kadar önemli olan ÖSS nedir? Nasıl uygulanır? Özellikleri nelerdir?
Öğrenci seçme ve yerleştirme sınavı ÖSYM tarafından, her yılın haziran ayında yapılmaktadır. Yılda bir defa uygulanan öğrenci seçme sınavı, öğrencilerin yaklaşık 11 yıllık bilgilerinin sınandığı bir sınav olma özelliği taşımaktadır.
ÖSS’ye; sınavın yapılacağı yılda, ortaöğretim kurumlarının(lise veya dengi okullar, açık öğretim lisesi) son sınıfında okumakta olan öğrenciler, ortaöğretim kurumlarının son sınıfında beklemeli durumda olanlar, ortaöğretim kurumlarının, dışarıdan bitirme sınavlarına girenler, ortaöğretim kurumlarını bitirmiş olanlar ve ortaöğrenimlerini yabancı ülkelerde yapanlardan durumları bunlara uyanlar başvuruda bulunabilirler.
ÖSS’de toplam 240 soru var ve sınavda bir adayın kendi alanıyla ilgili çözmesi gereken en fazla soru sayısı 180. Sınav süresi ise 195 dakika. ÖSS’de 8 adet test var. Her test 30 sorudan oluşmakta. Bu testler ise şunlar; Türkçe, Sosyal–1, Matematik–1, Fen–1, Edebiyat-Sosyal, Sosyal–2, Matematik-2 ve Fen-2. ÖSS’de uygulanan testlere verilen cevaplar her test için ayrı ayrı değerlendirmeye alınır.
Öğrencilerin; Türkçe, Sosyal Bilimler–1, Matematik–1, Fen Bilimleri–1, Edebiyat-Sosyal Bilimler, Sosyal Bilimler–2, Matematik–2 ve Fen Bilimleri–2 testlerinden cevap verdiği her test için, bir standart puan hesaplanır. Sınavdan sonra yapılan analizlerde bir testte hatalı soru bulunduğu takdirde bu soru puanlama dışında tutulur ve adayların puanları diğer sorulara verdikleri cevaplardan hesaplanır. Sınava giren öğrencilerin, testlere verdiği doğru ve yanlış cevapların sayısı saptanır. Doğru cevap sayısından, yanlış cevap sayısının dörtte biri çıkarılarak adayın ilgili testten almış olduğu ham puan bulunur. Son sınıfta okumakta olan adayların ilgili testten aldıkları ham puanlar kullanılarak o testin ortalaması ve standart sapması elde edilir. Daha sonra, bu ortalama ve standart sapma kullanılarak tüm adaylar için ortalaması 50, standart sapması 10 olan standart puanlar hesaplanır. Hesaplanan standart puanlar ve belirli ağırlıklar kullanılarak adayların Ağırlıklı ÖSS puanları (AÖSS) hesaplanır. AÖSS puanlarından her biri kendi içinde en küçüğü 100 en büyüğü 300 olan puanlara dönüştürülerek ÖSS-SÖZ–1, ÖSS-SAY–1, ÖSS-EA–1, ÖSS-DİL, ÖSS-SÖZ–2, ÖSS-SAY–2 ve ÖSS-EA–2 puanları oluşturulur.
Sözel 1, Sayısal 1 ve Eşit ağırlık 1 puanı için öğrencilerin, Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1 testlerini çözmeleri yeterli olacaktır. Söz 2 puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1+Edebiyat Sosyal+Sosyal 2 testlerini, Say 2 puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1+Matematik 2 + Fen 2 testlerini, Ea 2 puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1+ Edebiyat-Sosyal+Matematik 2 testlerini çözmeleri gerekiyor. Dil puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1 testlerini çözmek ve ÖSS’den 1 hafta sonra gerçekleşecek Dil sınavına girmek gerekiyor.
ÖSS puanı, sınav sonrasında hesaplanmış olan “ham puan”dır. Y-ÖSS puanı ise “yerleştirme puanı”dır. Yani ham puanın ağırlıklandırılmış halidir. Y-ÖSS puanının belirlenmesinde ağırlıklı ortaöğretim başarı puanı (AOBP) kullanılır. ÖSS’de alınabilecek en yüksek ham puan 300 puandır. Öss sınavı sonucunda; Say 1, Söz 1, Ea 1, Say 2, Söz 2, Ea 2 ve Dil puanı olmak üzere7 tür puan alınabilir. ÖSS’ye giren meslek liseli öğrencilerin kendi alanlarından lisans programlarını tercih edebilmeleri için Türkçe + Sosyal1 + Matematik 1 + Fen 1 testlerini çözmeleri yeterlidir.
ÖSS’de dört yanlış bir doğruyu götürmektedir ve her bölümün ayrı bir puanı ve standart sapması vardır.
ÖSS sonrasında tercihlerde kullanılan iki önemli kavram vardır; alan içi tercih ve alan dışı tercih. “Alan içi tercih” ÖSYM tarafından belirlenen ve öğrencinin lisede okuduğu alandan, puanı düşmeden yapabileceği tercihlerdir. “Alan dışı tercih” ise öğrencinin tercih ettiğinde puanının düştüğü tercihlerdir. Seçilen alana uygun tercih yapılması halinde Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı 0,8 katsayısı ile alandan farklı tercih yapıldığında ise 0.3 katsayısı ile çarpılacaktır.
ÖSYM’nin, öğrencileri üniversiteye nasıl yerleştirdiği konusuna gelirsek, ÖSYM, öğrencileri; ÖSS sonucunda hesaplanan Y-ÖSS puanları, okumak istedikleri yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri, yükseköğretim programlarının kontenjanları ve koşullarını dikkate alarak yerleştirmektedir.
Önlisans programlarında ise, sınavsız geçiş hakkı bulunan adayların yerleştirilmeleri yapıldıktan sonra boş kalan kontenjanlara genel lise mezunu adaylar ile kendi alanları dışındaki programları tercih etmiş olan meslek lisesi mezunu adayların yerleştirmeleri yapılmaktadır. Bu yerleştirmelerde adayların 0,3 lük dilimdeki Y-ÖSS puanları kullanılmaktadır.
Bir lisans programına yerleşebilmek için adayların öncelikle ham puan türünde ÖSYM tarafından belirlenmiş puan barajını geçmeleri gerekiyor. Bu barajı geçmiş bir öğrenci tercih yapma hakkına sahiptir. Lisans programları için puan barajı 165 iken önlisans programları için puan barajı 145’tir.
Tercih yapan bir adayın; lisans veya ön lisans toplam 24 tercih hakkı vardır. Bunun için tercih döneminde öğrencinin çok iyi araştırma yaparak, titizlikle geleceği üzerinde düşünmesi ve tercihlerini bu doğrultuda yapması gerekiyor.
ÖSS’nin tarihinde sınav sistemiyle ilgili pek çok değişiklik yapılmıştır. 2009 ÖSS için önümüzde uzun zaman var. Bakalım bu zaman içinde bizi ÖSS için, dolayısıyla gençlerin geleceği için ne gibi değişiklikler bekliyor, hep birlikte göreceğiz.
Öğrenci seçme ve yerleştirme sınavı ÖSYM tarafından, her yılın haziran ayında yapılmaktadır. Yılda bir defa uygulanan öğrenci seçme sınavı, öğrencilerin yaklaşık 11 yıllık bilgilerinin sınandığı bir sınav olma özelliği taşımaktadır.
ÖSS’ye; sınavın yapılacağı yılda, ortaöğretim kurumlarının(lise veya dengi okullar, açık öğretim lisesi) son sınıfında okumakta olan öğrenciler, ortaöğretim kurumlarının son sınıfında beklemeli durumda olanlar, ortaöğretim kurumlarının, dışarıdan bitirme sınavlarına girenler, ortaöğretim kurumlarını bitirmiş olanlar ve ortaöğrenimlerini yabancı ülkelerde yapanlardan durumları bunlara uyanlar başvuruda bulunabilirler.
ÖSS’de toplam 240 soru var ve sınavda bir adayın kendi alanıyla ilgili çözmesi gereken en fazla soru sayısı 180. Sınav süresi ise 195 dakika. ÖSS’de 8 adet test var. Her test 30 sorudan oluşmakta. Bu testler ise şunlar; Türkçe, Sosyal–1, Matematik–1, Fen–1, Edebiyat-Sosyal, Sosyal–2, Matematik-2 ve Fen-2. ÖSS’de uygulanan testlere verilen cevaplar her test için ayrı ayrı değerlendirmeye alınır.
Öğrencilerin; Türkçe, Sosyal Bilimler–1, Matematik–1, Fen Bilimleri–1, Edebiyat-Sosyal Bilimler, Sosyal Bilimler–2, Matematik–2 ve Fen Bilimleri–2 testlerinden cevap verdiği her test için, bir standart puan hesaplanır. Sınavdan sonra yapılan analizlerde bir testte hatalı soru bulunduğu takdirde bu soru puanlama dışında tutulur ve adayların puanları diğer sorulara verdikleri cevaplardan hesaplanır. Sınava giren öğrencilerin, testlere verdiği doğru ve yanlış cevapların sayısı saptanır. Doğru cevap sayısından, yanlış cevap sayısının dörtte biri çıkarılarak adayın ilgili testten almış olduğu ham puan bulunur. Son sınıfta okumakta olan adayların ilgili testten aldıkları ham puanlar kullanılarak o testin ortalaması ve standart sapması elde edilir. Daha sonra, bu ortalama ve standart sapma kullanılarak tüm adaylar için ortalaması 50, standart sapması 10 olan standart puanlar hesaplanır. Hesaplanan standart puanlar ve belirli ağırlıklar kullanılarak adayların Ağırlıklı ÖSS puanları (AÖSS) hesaplanır. AÖSS puanlarından her biri kendi içinde en küçüğü 100 en büyüğü 300 olan puanlara dönüştürülerek ÖSS-SÖZ–1, ÖSS-SAY–1, ÖSS-EA–1, ÖSS-DİL, ÖSS-SÖZ–2, ÖSS-SAY–2 ve ÖSS-EA–2 puanları oluşturulur.
Sözel 1, Sayısal 1 ve Eşit ağırlık 1 puanı için öğrencilerin, Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1 testlerini çözmeleri yeterli olacaktır. Söz 2 puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1+Edebiyat Sosyal+Sosyal 2 testlerini, Say 2 puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1+Matematik 2 + Fen 2 testlerini, Ea 2 puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1+ Edebiyat-Sosyal+Matematik 2 testlerini çözmeleri gerekiyor. Dil puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1 testlerini çözmek ve ÖSS’den 1 hafta sonra gerçekleşecek Dil sınavına girmek gerekiyor.
ÖSS puanı, sınav sonrasında hesaplanmış olan “ham puan”dır. Y-ÖSS puanı ise “yerleştirme puanı”dır. Yani ham puanın ağırlıklandırılmış halidir. Y-ÖSS puanının belirlenmesinde ağırlıklı ortaöğretim başarı puanı (AOBP) kullanılır. ÖSS’de alınabilecek en yüksek ham puan 300 puandır. Öss sınavı sonucunda; Say 1, Söz 1, Ea 1, Say 2, Söz 2, Ea 2 ve Dil puanı olmak üzere7 tür puan alınabilir. ÖSS’ye giren meslek liseli öğrencilerin kendi alanlarından lisans programlarını tercih edebilmeleri için Türkçe + Sosyal1 + Matematik 1 + Fen 1 testlerini çözmeleri yeterlidir.
ÖSS’de dört yanlış bir doğruyu götürmektedir ve her bölümün ayrı bir puanı ve standart sapması vardır.
ÖSS sonrasında tercihlerde kullanılan iki önemli kavram vardır; alan içi tercih ve alan dışı tercih. “Alan içi tercih” ÖSYM tarafından belirlenen ve öğrencinin lisede okuduğu alandan, puanı düşmeden yapabileceği tercihlerdir. “Alan dışı tercih” ise öğrencinin tercih ettiğinde puanının düştüğü tercihlerdir. Seçilen alana uygun tercih yapılması halinde Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı 0,8 katsayısı ile alandan farklı tercih yapıldığında ise 0.3 katsayısı ile çarpılacaktır.
ÖSYM’nin, öğrencileri üniversiteye nasıl yerleştirdiği konusuna gelirsek, ÖSYM, öğrencileri; ÖSS sonucunda hesaplanan Y-ÖSS puanları, okumak istedikleri yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri, yükseköğretim programlarının kontenjanları ve koşullarını dikkate alarak yerleştirmektedir.
Önlisans programlarında ise, sınavsız geçiş hakkı bulunan adayların yerleştirilmeleri yapıldıktan sonra boş kalan kontenjanlara genel lise mezunu adaylar ile kendi alanları dışındaki programları tercih etmiş olan meslek lisesi mezunu adayların yerleştirmeleri yapılmaktadır. Bu yerleştirmelerde adayların 0,3 lük dilimdeki Y-ÖSS puanları kullanılmaktadır.
Bir lisans programına yerleşebilmek için adayların öncelikle ham puan türünde ÖSYM tarafından belirlenmiş puan barajını geçmeleri gerekiyor. Bu barajı geçmiş bir öğrenci tercih yapma hakkına sahiptir. Lisans programları için puan barajı 165 iken önlisans programları için puan barajı 145’tir.
Tercih yapan bir adayın; lisans veya ön lisans toplam 24 tercih hakkı vardır. Bunun için tercih döneminde öğrencinin çok iyi araştırma yaparak, titizlikle geleceği üzerinde düşünmesi ve tercihlerini bu doğrultuda yapması gerekiyor.
ÖSS’nin tarihinde sınav sistemiyle ilgili pek çok değişiklik yapılmıştır. 2009 ÖSS için önümüzde uzun zaman var. Bakalım bu zaman içinde bizi ÖSS için, dolayısıyla gençlerin geleceği için ne gibi değişiklikler bekliyor, hep birlikte göreceğiz.